Opstellen bedrijfsnoodplannen

Een bedrijfsnoodplan is geen vrijblijvende keuze. Voor de uitvoering van het plan moet de organisatie kunnen terugvallen op een goed opgeleid en voorbereid team van bedrijfshulpverleners (bhv'ers). Hoeveel bhv’ers nodig zijn en welke specifieke vaardigheden zij moeten beheersen, hangt af van de aard van het werk en de risico’s, de grootte en de ligging van het bedrijf. Dat laatste gegeven is niet alleen belangrijk voor het inschatten van mogelijke calamiteitenan voor de omgeving, het bepaalt ook de tijd die brandweer en andere hulpverleners nodig hebben om het bedrijf te bereiken.

Inhoud intern noodplan

Een intern noodplan moet in ieder geval een veiligheidsplan, een ontruimingsplan (NTA 8112) en een beveiligingsplan bevatten. Verder moet erin staan:

• de organisatie van de bedrijfshulpverlening
• een schema van de commandostructuur van de bedrijfshulpverlening
• de plaatsvervanging voor de bedrijfsvoering en de hulpverlening
• afstemming met de gemeentelijke rampenplannen en rampenbestrijdingsplannen
• een beschrijving van de verantwoordelijkheden en taken bij samenwerking tussen het bedrijf en de gemeentelijke instanties

Vaak loopt een noodplan al vooruit op de periode na de ramp: wat moet er gebeuren om de continuïteit van de gehavende organisatie te verzekeren? 

Een noodplan moet ook praktische zaken regelen:

• Hierin moet de plek opgenomen zijn waar medewerkers zich moeten verzamelen om te kunnen controleren of er mensen zijn achtergebleven en hoeveel.
• In een risico-analyse behoort ook gekeken te worden naar de vluchtwegen: zijn die duidelijk aangegeven, vrij van obstakels en voorzien van voldoende, goed werkende blusmiddelen?

Het regelmatig oefenen van een rampenplan is noodzakelijk om de papierenplannen in de praktijk te beoordelen én medewerkers vertrouwd te maken met wat zij wel en niet moeten doen als een calamiteit is uitgebroken. Een goede voorbereiding is in geval van nood veel meer dan het halve werk. 

Verantwoordelijkheden

In een intern noodgeval moeten de verantwoordelijkheden volledig duidelijk zijn. In een intern noodplan zijn daarom altijd de volgende zaken vermeld:

• een beschrijving van de verantwoordelijkheden van de belangrijkste (sleutel)functionarissen (wie zorgt voor de inwerkingtreding van het interne noodplan en wie heeft dan de leiding)
• wie is verantwoordelijk voor de contacten met de autoriteiten (gemeente, politie, brandweer)
• een overzicht van mogelijke ongelukken en de wijze van bestrijding van dat soort ongelukken
• een beschrijving van concrete maatregelen om het personeel te waarschuwen en om te helpen bij een ongeluk (bijv. gedragsregels en wijze van alarmering)
• hoe er bij een ongeluk wordt samengewerkt met de autoriteiten
• wat tijdens een ongeluk van werknemers wordt verwacht ter bestrijding van de gevolgen van een ongeluk, inclusief de samenwerking met externe hulpverleners (brandweer, ambulancedienst)
• hoe steun wordt gegeven aan externe hulpverleners bij een ongeluk

Belangrijke stappen intern noodplan

• Risicoanalyse: aan het maken van een noodplan hoort een analyse vooraf te gaan, waarin grondig wordt gekeken naar alle mogelijke risico’s en welke omvang die kunnen krijgen. Door die te toetsen op de huidige veiligheidssituatie wordt duidelijk wat de knelpunten zijn voor de rampenbestrijding. En wat nodig is aan maatregelen en voorzieningen om die weg te nemen.
• Verschillende scenario’s. Het is verstandig in een noodplan verschillende scenario’s op te nemen voor wat er allemaal mis kan gaan. Een brand vraagt een andere inzet dan een lekkage van gevaarlijke stoffen, of  bijvoorbeeld een bommelding.
• Stem het noodplan altijd af met de betrokken instanties van de gemeente, zoals brandweer, ambulance, politie en geneeskundige diensten.

Tips

• Zorg dat het interne noodplan instemming heeft van de personeelsvertegenwoordiging. Eigen werknemers, bedrijfshulpverleners, preventiemedewerkers, arbodeskundigen en externe hulpverleningsinstanties moeten allemaal op de hoogte zijn van het interne noodplan.
• Test en evalueer het interne noodplan regelmatig en wijzig het indien nodig.
• Gebruik een checklist bij het opstellen van een intern noodplan.